Zeszyt 4 Umiejętności społeczne dzieci(1),
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
4
Umiejętności społeczne dzieci
Dla wszystkich starczy miejsca
pod wielkim dachem nieba
Dziecko z rodziny dysfunkcyjnej w szkole
Anna Grządkowska
Magdalena Pietrzak-Kurzac
Patrycja Rusiak
RECENZENT:
prof. dr hab. Roman Ossowski
REDAKCJA:
Anna Zawada
KOREKTA:
Joanna Nurkowska
PROJEKT GRAFICZNY:
Piotr Bukowski
WWW.RCG.PL
SKŁAD KOMPUTEROWY:
Krzysztof Trzewiczek
WYDAWCA:
Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej
ul. Polna 46A
00-644 Warszawa
tel.: 022 825 44 51 (do 53)
tel./fax: 022 825 83 15
e-mail: wydawnictwa@cmppp.edu.pl
ISBN 83-60475-02-4
978-83-60475-02-7
ISBN 83-60475-07-5
978-83-60475-07-2
DRUKARNIA:
Toruńskie Zakłady Gra
fi
czne Zapolex Sp. z o.o.
ul. Gen. Sowińskiego 2/4
87-100 Toruń
PUBLIKACJA POWSTAŁA W RAMACH PROJEKTU „BADANIE GOTOWOŚCI SZKOLNEJ SZEŚCIOLATKÓW”
WSPÓŁFINANSOWANEGO Z EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO W RAMACH SPO — RZL 2004-2006
© Copyright Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej
Warszawa 2006
Dla wszystkich starczy miejsca
pod wielkim dachem nieba
Anna Grządkowska
Magdalena Pietrzak-Kurzac
Spis treści
WSTĘP
ROZDZIAŁ 1
Uwagi o realizacji programu
ROZDZIAŁ 2
Program wspomagania rozwoju emocjonalno-społecznego dzieci sześcioletnich
„Dla wszystkich starczy miejsca pod wielkim dachem nieba”
2.1. Cele ogólne
2.2. Cele szczegółowe
2.2.1. Mój mały świat
2.2.2. Wokół mnie
2.2.3. Cztery świata strony
2.2.4. Festiwal dziecięcy
2.3. Tematyka programu
2.3.1. Mój mały świat (scenariusze zajęć 1-6)
2.3.2. Wokół mnie (scenariusze zajęć 7-12)
2.3.3. Cztery świata strony (scenariusze zajęć 13-20)
2.3.4. Festiwal dziecięcy (propozycja wystaw i prezentacji)
2.4. Wskazania metodyczne
2.5. Sposoby sprawdzenia stopnia realizacji założonych celów
ROZDZIAŁ 3
Nauczyciel a rozwój emocjonalny i społeczny dziecka sześcioletniego
BIBLIOGRAFIA
3
5
6
6
6
6
6
7
7
7
7
13
17
24
25
25
26
27
Wstęp
Roczne, obowiązkowe przygotowanie dzieci
do szkoły kończy ostatnią fazę wieku przed-
szkolnego. Dziecko sześcioletnie bardzo intere-
suje się światem i zjawiskami w nim zachodzą-
cymi, uczy się skupiania uwagi, wzrasta jego
wrażliwość na bodźce zewnętrzne i wewnętrz-
ne, a ruchy stają się coraz bardziej skoordyno-
wane i harmonijne. Podejmowane w tym czasie
działania wykazują cechy celowości i zorga-
nizowania, a rozwój mowy umożliwia dziecku
swobodne przekazywanie myśli, potrzeb oraz
wyrażanie uczuć i emocji, które przeżywane są
coraz bardziej świadomie. Sześciolatek dojrze-
wa także emocjonalnie, stara się opanowywać
swoje słowne i ruchowe reakcje oraz dostrzegać
i rozumieć emocje innych ludzi, uczy się bycia
członkiem grupy.
W tym czasie dzieci łączy nadal zabawa,
a grupy łatwo rozwiązują się wraz z jej zakoń-
czeniem; i chociaż relacje koleżeńskie łączą
dziecko najczęściej z najbliższym sąsiadem, są
one formą kształtowania umiejętności współ-
życia zespołowego. W tym też czasie pojawiają
się pierwsze sympatie i antypatie, zaczyna się
rywalizacja z kolegami, dziecko poznaje uczu-
cia zazdrości i związane z odrzuceniem, a fakt
iż dzieci nie zawsze podporządkowują się ogól-
nie przyjętym normom społecznym sprawia, że
często staje się uczestnikiem konfliktów.
Grupa rówieśnicza umożliwia także dziecku
uczenie się ról społecznych, jest ważnym źró-
dłem informacji (nie zawsze tych akceptowanych
przez dorosłych), a także sprzyja rozwojowi
procesów identyfikacyjnych. Dziecko coraz czę-
ściej używa zaimka „my”, utrwala nawiązywane
więzi i powoli staje się rzeczywistym członkiem
grupy, co ma ogromne znaczenie dla jego rozwo-
ju emocjonalnego i społecznego, a dzięki temu,
że wolne jest jeszcze od stereotypów, chętnie
chłonie wiedzę i nabywa umiejętności w spo-
sób naturalny i spontaniczny. Na rzeczywiste
funkcjonowanie sześciolatka i na jego rozwój
społeczno-emocjonalny ma jednak wpływ kilka
czynników:
− sytuacja rodzinna dziecka,
− jego stan psychofizyczny,
− środowisko szkolne/przedszkolne.
Rodzina jest szkołą życia społecznego, w niej
dziecko zdobywa swe pierwsze doświadczenia
we wszystkich jego obszarach. To, jaki wzór sto-
sunków międzyludzkich rodzina prezentuje, jaki
przyjęła system wartości i norm postępowania,
jak silne są więzi emocjonalne między jej człon-
kami — w istotny sposób determinuje funkcjo-
nowanie dziecka. Zgodne współżycie rodziny
wpływa socjalizacyjnie, natomiast jej dezinte-
gracja, nieprawidłowe postawy i błędy wycho-
wawcze rodziców utrudniają wszelkie procesy
uspołecznienia.
Do czynników utrudniających socjalizację
zalicza się także właściwości psychofizyczne
dziecka, a w szczególności choroby ośrodkowe-
go układu nerwowego, obniżony poziom spraw-
ności umysłowej czy zaburzenia somatyczne
(samo schorzenie, nastawienie dziecka do niego
czy postawa innych wobec chorego). Ponadto,
trudności ze zdiagnozowaniem zaburzeń typu
zespołu Aspergera, ADHD czy ADD, a co za tym
idzie, niepodjęcie działań wspomagających dzie-
ci z tymi zaburzeniami, w istotny sposób może
wpływać na procesy zachodzące w grupie.
Na stosunek dziecka do przedszkola/szkoły
i na jego funkcjonowanie w grupie wpływają
także przedszkolne/szkolne doświadczenia. Czy
dziecko chętnie będzie chodziło do oddziału
przedszkolnego (i nie tylko), zależy od tego,
ZESZYT 4
3
[ Pobierz całość w formacie PDF ]