Zmiany klimatu, Stanowisko naukowców i polityków
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zmiany klimatu
Jakie były, jakie są
i co nam przyniosą
zdjecie lub zdjecia wprowadzające
format i rozdzielczość:
100x150 mm, 300 dpi
(mogą być większe)
planeta
ziemia
Nauki o Ziemi − jej mieszkańcom
®
Polska Akademia Nauk
Warszawa 2008
Komitet Planeta Ziemia PAN
Wydział VII PAN
planeta
ziemia
Nauki o Ziemi − jej mieszkańcom
®
W broszurze:
Co kształtuje klimat na Ziemi?
Zapis zmian klimatu
w geologicznej historii Ziemi
Czwartorzędowa epoka lodowa
Ocieplenie po ostatnim okresie
glacjalnym, interglacjał holoceński
i mała epoka lodowa
Zjawiska wyjątkowe i ekstremalne
Efekt cieplarniany
Zmiany klimatu spowodowane
działalnością człowieka
Wpływ klimatu na życie
społeczeństw ludzkich
Zmiany klimatu na ziemiach
polskich w ostatnim tysiącleciu
Prognozy zmian klimatu
Co kształtuje klimat na Ziemi?
Klimat jest efektem wzajemnego oddziaływania powierzchni Ziemi
i atmosfery, czyli gazowej powłoki naszej planety. Najbardziej istotnym
czynnikiem modelującym klimat jest przepływ energii, której głównym
źródłem jest Słońce. Rozkład przestrzenny ciepła pochodzącego
z promieniowania zależy od ruchu wirowego i obiegowego Ziemi.
Z tego powodu globalne wahania klimatyczne mają najprawdopodobniej
swoje źródło w cyklicznie zachodzących zmianach natężenia promieniowania
słonecznego, nakładających się na powolne zmiany kształtu orbity
Ziemi. Czas trwania tych zjawisk jest różny, a ich suma daje w efekcie
naturalne wahania klimatu, a także wywołuje zjawiska ekstremalne.
1
1.
Zimnapustynia:krajobrazcentralnejIslandiiukształtowanypodwpływem
klimatuzimnegozsilnymiwiatrami
2.
Lasyizaroślabambusoweukształtowanepodwpływemzwrotnikowego
klimatumonsunowego(Laos)
3.
Palmykokosowerosnącewstreieklimatuzwrotnikowegozwpływem
morskichmaspowietrza(Tajlandia)
2
3
planeta
ziemia
Nauki o Ziemi − jej mieszkańcom
®
Cyrkulacja atmosferyczna i oceaniczna oraz zmiany stanu
skupienia wody są głównymi czynnikami zmian klimatycznych.
Oprócz uwarunkowań wynikających z rozmieszczenia oceanów
i kontynentów, ukształtowania rzeźby kontynentów (szczególnie
ukierunkowania i wysokości pasm górskich) oraz przebiegu prądów
morskich, na klimat Ziemi wywiera wpływ skład chemiczny atmosfery.
Od niego zależy wielkość promieniowania słonecznego, które dochodzi
do powierzchni Ziemi.
4
4.
Pustyniapiaszczystawwybitniesuchejstreieklimatuzwrotnikowego(Sahara)
5.
ZmianyorbityziemskiejzgodnezcyklamiMilankoviča,wynikającymizilości
radiacjisłonecznejdocierającejdopowierzchniZiemi;wedługLowe&Walker
(1984),zmodyikowane
5
Zapis zmian klimatu
w geologicznej historii Ziemi
W historii Ziemi globalne zmiany klimatu zachodziły często, dając
różne efekty w różnych regionach, zależnie od zmieniającego się rozkładu
kontynentów i położenia biegunów. W skałach osadowych znajdujemy
zapis warunków klimatycznych panujących w czasie ich sedymentacji
i diagenezy. Skład granulometryczny skał jest wyrazem dynamiki
środowiska sedymentacji, zależnej od warunków klimatycznych,
od klimatu także zależy skład mineralny oraz chemizm skał. Zachowane
w skałach szczątki organiczne roślin i zwierząt dokumentują intensywność
rozwoju życia na Ziemi, uwarunkowanego w zasadniczy sposób przez
temperaturę, wilgotność i skład chemiczny atmosfery. Badania geologiczne
dowiodły, że globalne zmiany klimatu powodowały regionalne luktuacje
klimatyczne i wielokrotnie doprowadzały do ukształtowania warunków
skrajnych np. gorących wilgotnych lub suchych oraz zimnych suchych
lub wilgotnych – w tym ostatnim przypadku sprzyjających rozwojowi
zlodowaceń. W geologicznej historii Ziemi kilkakrotnie doszło do
znacznego ochłodzenia, którego efektem były zlodowacenia kontynentów.
Prawdopodobnie były to okresy niezbyt długie w porównaniu z okresami
klimatu cieplejszego i o różnej wilgotności. Najmłodsza, czwartorzędowa
epoka lodowa rozpoczęła się 3 miliony lat temu i trwa do dziś.
6
6.
Tyllit–paleozoicznaglinazwałowa–pozostałośćzlodowacenia(Spitsbergen)
7.
WystępowaniewprzeszłościzlodowaceńnaZiemiwedługCalkina(1995),
zmodyikowane
ε–kambr,O–ordowik,S–sylur,D–dewon,C–karbon,
P–perm,T–trias,J–jura,K–kreda,PN+Q–paleogen,neogeniczwartorzęd
7
[ Pobierz całość w formacie PDF ]