Ziemia Ostrołęcka, Żołnierze wyklęci, DOKUMENTY DO CZYTANIA
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Kazimierz Krajewski Tomasz Łabuszewski
ZIEMIA OSTROŁĘCKA
w walce z komunizmem
1944 - 1954
fundacja
PAMIĘTAMY
Kazimierz Krajewski Tomasz Łabuszewski
ZIEMIA OSTROŁĘCKA
w walce z komunizmem
1944 - 1954
OSTROŁĘKA
Październik 2008
Wydanie okazjonalne - bezpłatne
„Walka beznadziejna, walka o sprawę z góry przegraną,
bynajmniej nie jest poczynaniem bez sensu.
[...] Wartość walki tkwi nie w szansach zwycięstwa sprawy,
w imię której się ją podjęło, ale w wielkości tej sprawy”.
Prof. Henryk Elzenberg
Ta broszura jest poświęcona pamięci
żołnierzy AK-AKO-WiN, NSZ i NZW Ziemi Ostrołęckiej
którzy oddali życie w walce z komunizmem
za niepodległość Polski, wiarę katolicką i wolność człowieka.
Zdjęcie na okładce:
Oddział NZW Mieczysława Dziemieszkiewicza „Roja” z KP „Ciężki”, 1948 r.
Z niepodległościowych kart dziejów Ziemi Ostrołęckiej
Nie masz podobno w Królestwie
[Polskim]
smutniejszej okolicy nad
Puszczę Myszyniecką, dawniej starostwo ostrołęckie, dziś ekonomię ko-
ronną Ostrołękę składającą. Nie ujrzysz tam
[nic]
, jak tylko wydmy piasz-
czyste, olbrzymią przestrzeń ziemi lotnym piaskiem zasypaną i do upra-
wy mniej zdatną. Bagna błotniste i lasy nikczemne, bo na lichym gruncie
nawet sosnowe drzewo tępo i krzywo rośnie. W okolicy tylko wsi: Czar-
nia, Długie i Surowe, grunt jest lepszy i lasy piękniejsze. Za Myszyńcem
kończą się już lasy, a kilka jeszcze wsi ku granicy pruskiej położonych,
jak Wołkowo i Dąbrowa, są na polach i w urodzajniejszym gruncie.
Tak opisywał okolice Ostrołęki dziewiętnastowieczny krajoznaw-
ca, H.W. Gawarecki w
Pamiętniku historycznym płockim
. Zdawać by się
mogło, iż niezamożna ludność kurpiowska stanowić mogła potencjalnie
wyborne zaplecze dla głoszących demagogiczne hasła komunistów.
Nic bardziej mylnego. Przywiązanie do wolności, której zaprzeczeniem
jest system komunistyczny, wierność wierze katolickiej, a także przywią-
zanie do państwa polskiego sprawiało, iż Ziemia Kurpiowska stała się
bastionem oporu przeciwko dyktaturze komunistycznej przyniesionej na
sowieckich bagnetach. Miernikiem postaw mieszkańców powiatu ostro-
łęckiego w przełomowym roku 1945, który przyniósł zamianę okupacji
niemiecką na okupację komunistyczną, jest powszechność oporu prze-
ciw „wyzwolicielom”. Otóż w latach 1945 - 1947 w zbrojnym, niepodle-
głościowym podziemiu w ostrołęckiem uczestniczyło ponad 3,5 tysiąca
mieszkańców! Z tego koło 2 tysięcy przypadało na podziemie „poakow-
skie” (AKO-WiN), ponad 1,5 tysiąca na podziemie obozu narodowego
(NSZ-NZW).
Nie bez znaczenia była też tu zapewne tradycja udziału ludu miej-
scowego, opowiadającego się w zmaganiach dziejowych zawsze po stro-
nie „opcji polskiej” i za wolnością. Na przestrzeni trzech ostatnich stuleci
wielokrotnie mieszkańcy Kurpiowszczyzny stawali do walki o niepodle-
4
głość Polski. Pokolenia naszych przodków przelewały tu krew w bojach
z najeźdźcą szwedzkim, z rosyjskimi - carskimi wojskami, z najeźdźcą
bolszewickim oraz z wrogiem nadciągającym z zachodu. Mieszkańcy
tych terenów, bez względu na różnice majątkowe i społeczne, stawali
ramię w ramię do walki o Polskę, wykazując wierność i przywiązanie do
państwa polskiego oraz wiary przodków.
Przekonały się o tym w 1708 r. wojska Karola XII ciągnące przez
Puszczę Myszyniecką do Grodna, gdy opowiadający się po stronie Sta-
nisława Leszczyńskiego mieszkańcy kurpiowskich wiosek zatrzymali je
w starciu pod Kopańskim Mostem. Podczas dalszych działań Kurpie
uzbrojeni przez zwolenników polskiego króla przenieśli swe działania
zbrojne nawet na teren sąsiedniej Litwy. Rzadki to przykład zaangażo-
wania się ludu w sprawy publiczne ówczesnej epoki, będące zazwyczaj
domeną aktywności szlachty - posiadającej pełnię praw politycznych.
Podczas Insurekcji Kościuszkowskiej 1794 r. strzelcy kurpiowscy zasilili
licznie jednostki wojska polskiego trzymające obronę linii Narwi.
Podczas kampanii prowadzonej w 1809 r. przez wojska Księstwa
Warszawskiego z kurpiowskich ochotników sformowano 6 pułk strzelców
pieszych pod wodzą Ignacego Zielińskiego.
Strzelcy kurpiowscy z powstania listopadowego, uzbro-
jeni w broń mysliwską (oficer i strzelec).
W czasie Powstania Listo-
padowego 1831 r. znów wsławiła
się ochotnicza formacja kurpiow-
skich „strzelców celnych”. Teren
Ziemi Ostrołęckiej ogarnięty był
działaniami partyzanckimi oddzia-
łów Zaliwskiego, Godlewskiego
i Bałhawina. Wszyscy pamiętamy
o bitwie pod Ostrołęką w maju
1831 r., będącej jedną z najwięk-
szych i najkrwawszych batalii Li-
stopadowego Powstania.
W Powstaniu Stycznio-
wym 1863-1864 mieszkańcy
Ziemi Ostrołęckiej licznie sta-
wali w narodowych szeregach.
Podczas zimowej kampanii
Zygmunta Padlewskiego kur-
piowscy kosynierzy z poświę-
ceniem stawiali czoła regular-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]