Zdania względne z con, Klasyka
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ZDANIA WZGL
Ę
DNE (QUI, QUAE, QUOD)
sunt/ existun t/ inveniuntur / reperiuntur, qui
non desunt, qui
nemo est, qui
quis est, qui
13. Sunt qui dicant a me eiectum in exsilium esse Catilinam.
14. Inventi sunt multi, qui non modo pecuniam, sed vitam etiam profundere pro patria parati essent.
15. Reperti sunt duo equites Romani, qui te ista cura liberarent.
16. Omnibus frugibus amissis domi nihil erat, quo famem tolerarent.
17. Sunt qui censeant una animum et corpus occidere.
18. Qui se ultro morti offerant, facilius reperiuntur, quam qui dolorem patienter ferant.
Wzgl
ę
dno-przyczynowe
19. Me, qui ad multam noctem vigilassem, artior, quam solebat, somnus complexus est.
20. Alexander, cum ad Achillis tumulum adstitisset: O fortunate – inquit – adulescens, qui tuae
virtutis Homerum praeconem inveneris.
INDICATIVUS
CONIUNCTIVUS
PRZYDAWKOWE
OKOLICZNIKOWE
CELU
PRZYCZYNY
PRZYZWOLENIA
SKUTKU
Wzgl
ę
dno-celowe:
1.
Missi sunt
delecti cum Leonida,
qui
Thermopylas occuparetnt.
2. Caesar exploratores centurionesque
praemittit
,
qui
locum idoneum castris deligant.
3. Hostes sarmenta virgultaque colligunt, quibus fossas expleant.
4. Saguntini legatos Romam
miserunt, qui
auxilium contra Hannibalem peterent.
5. Romulus centum viros delegit, quorum auxilio in administranda re publica iuvareretur.
6. Themistocli Artaxerxes Lampsacum urbem donavit, unde vinum sumeret.
7. Helvetii diem dicunt, qua die ad ripam Rhodani omnes conveniant.
Wzgl
ę
dno-przyzwolone
21. Cicero, qui omnes superiores dies milites in castris continuisset, septimo dei cohortes
frumentatum mittit.
22. Fabricii non cum caritate aliqua meminerit, quem numquam viderit.
23. Legatus, qui per omnes superiores dies milites in castris continuisset, septimo die quinque
cohortes forumentatum in proximas segetes mittit.
Wzgl
ę
dno-skutkowe:
Po wskaźnikach zespolenia charakterystycznych dla zdań skutkowych
1. Habetis
eum
consulem,
qui
parere vestris decretis non dubitet.
2. Quis potest esse
tam
aversus a vero,
qui
neget haec omnia, quae videmus, deorum potestate
administrari.
3. Innocentia est affectio
talis
animi,
quae
noceat nemini.
4. Res est
eiusmodi
,
cuius
exitus provideri possit.
5. Nemo tam improbus est, cui poena horum sceleratorum iniusta essse videatur.
6. Non is sum, qui mortis periculo terrear.
7. Maior sum, quam cui possit Fortuna nocere. (niŜ taki, któremu)
8. Secutae sunt tempestates, quae Romanos in castris continerent.
Po przymiotnikach
(in)dignus, aptus, idoneus
(
niektórzy uznają je za wzgl-celowe
)
9. Dianae statua propter eximiam pulchritudinem etiam hostibus
digna, quam
sanctissime colerent,
videbatur.
10. Cicero illum libertum idoneum iudicavit, quem ad uxorem suam mitteret.
11. Bonus liber dignus est, qui sepe legatur.
12. Nulla Ciceroni videbatr aptior persona quam catonis, quae de senectute dissereret.
Po wyraŜeniach znaczących
s
ą
[
tacy
], którzy ... etc.:
Poza tym con. po qui, quae, quod w zdaniach wyra
Ŝ
aj
ą
cych:
Ograniczenie (który przynajmniej)
Antiquissimi oratores fere sunt, quorum quidem scripta constnt, Pericles atque Alcibiades.
Warunek (potentialis, irrealis)
Haec qui videat, deos esse sine dubio confitetur.
Z con. rectus
Id profers, quod ipse sine ulla dubitatione confirmaverim.
Subito, unde minime quis crederet calamitate accepta est.
Amice adiuvas exulem, qui sine te desperaret.
Zdania względno-przyczynowe bywają przez niektóre gramatyki interpretowane jako zdania z
con. ex mente aliena
Rustici lupum quaerunt, qui in vicum penetraverit.
Mos fuit Athenis laudari in contione eos, qui essent interfecti in proelio.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]