Zapis spotkania Klubu Polska 2015go, Stanowisko naukowców i polityków
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Tekst zmieszczony na tej stronie zawiera zapis prelekcji i dyskusji z dnia 21
Stycznia 2009 roku. Tekst nie był autoryzowany. Powielanie lub kopiowanie jest
dozwolone wył
Ģ
cznie za zgod
Ģ
ZBP
Warszawa, Klub Bankowca, 21 stycznia 2009
Klub Polska 2015+ „Globalne ocieplenie klimatu – czy człowiek jest winny? Kontrowersje
wokół emisji gazów cieplarnianych”
Przemysław Barbrich:
Dobry wieczór Pa
ı
stwu, witam bardzo serdecznie na kolejnym spotkaniu Klubu Polska 2015+.
Witam w imieniu kapituły Klubu Polska, prezesa Zwi
Ģ
zku Banków Polskich Krzysztofa
Pietraszkiewicza, witam te
Ň
wszystkich tych, którzy ogl
Ģ
daj
Ģ
nas w sieci, ju
Ň
drugi raz jeste
Ļ
my
w sieci Internet, mo
Ň
na nas ogl
Ģ
da
ę
online. Nie jeste
Ļ
my jeszcze tak zaawansowani
technologicznie, aby nasi internauci mogli zadawa
ę
pytania naszym go
Ļ
ciom, ale obiecuj
ħ
,
Ň
e
przy trzecim, a mo
Ň
e czwartym spotkaniu równie
Ň
i t
ħ
mo
Ň
liwo
Ļę
internautom zapewnimy.
Dzisiejszy temat spotkania Klubu Polska 2015+ brzmi: Globalne ocieplenie klimatu – czy
człowiek jest winien. Kontrowersje wokół emisji gazów cieplarnianych. Nasi dzisiejsi go
Ļ
cie to:
Pani profesor Halina Lorenc, Pan profesor Zbigniew Jaworowski i Pan profesor Zbigniew
Kundzewicz. Niech mi b
ħ
dzie wolno powiedzie
ę
par
ħ
słów o naszych dzisiejszych prelegentach.
Pani profesor Halina Lorenc jest klimatologiem, pracownikiem naukowym w Instytucie
meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Kieruje o
Ļ
rodkiem meteorologii i zajmuje si
ħ
miedzy innymi przygotowywaniem ekspertyz dla potrzeb gospodarki i planowania inwestycji.
Prowadzi badania w dziedzinie zmienno
Ļ
ci klimatu, zjawisk ekstremalnych na
Ļ
wiecie i w
Polsce, transportu zanieczyszcze
ı
, klimatu wielkich miast, szeroko poj
ħ
tej ochrony
Ļ
rodowiska
oraz radioaktywno
Ļ
ci atmosfery. W jej dorobku naukowym obejmuj
Ģ
cym ponad 150 publikacji
s
Ģ
przede wszystkim prace o współczesnych zmianach klimatu, w tym o najdłu
Ň
szej w Polsce
serii pomiarów meteorologicznych, tak zwanej serii warszawskiej, zaczynaj
Ģ
cej si
ħ
w 1779 roku.
Pan profesor Zbigniew Jaworowski jest lekarzem, radiologiem, profesorem nauk
przyrodniczych. Pracował w instytucie onkologii w Gliwicach, w instytucie bada
ı
J
Ģ
drowych w
Warszawie, od 93’ roku pracuje w centralnym laboratorium ochrony radiologicznej w
Warszawie. Jest autorem wielu prac na temat zmian klimatycznych, znanym na
Ļ
wiecie
krytykiem teorii o zgubnym wpływie człowieka na
Ļ
rodowisko naturalne, co podkre
Ļ
lam. W
marcu 2003 roku był jednym z autorów opracowania „przyroda, a nie wpływ ludzi decyduje o
klimacie”. Jest autorem i współautorem ponad 300 prac naukowych na temat promieniowania,
bada
ı
klimatycznych oraz ska
Ň
enia
Ļ
rodowiska i populacji.
Pan profesor Zbigniew Kundzewicz jest dyrektorem naukowym i kierownikiem Pracowni
Klimatu i Zasobów Wodnych w Zakładzie bada
ı
ĺ
rodowiska Rolniczego i Le
Ļ
nego PAN w
Poznaniu, Jest specjalista w dziedzinie hydrologii i zasobów wodnych w klimatologii. Nale
Ň
y do
w
Ģ
skiego kr
ħ
gu specjalistów mi
ħ
dzyrz
Ģ
dowego panelu do spraw zmian klimatu, który w 2007
otrzymał pokojow
Ģ
nagrod
ħ
nobla. Jest członkiem grupy doradczej VII programu ramowego Unii
Europejskiej, tematyka
Ļ
rodowisko i klimat, jest autorem ponad 300 publikacji naukowych.
Witam jeszcze raz bardzo serdecznie naszych prelegentów, nasi prelegenci uzgodnili,
Ň
e
rozpocznie Pani profesor Halina Lorenc, przypominam,
Ň
e nasze zasady s
Ģ
nast
ħ
puj
Ģ
ce: 15 minut
trwa nasza prezentacja, które odmierza piaskowa klepsydra, w wypadku Pani profesor
uzgodnili
Ļ
my,
Ň
e nasze 15 minut b
ħ
dzie trwało dzi
Ļ
wyj
Ģ
tkowo 17. Tak wi
ħ
c klepsydra Pani
profesor, prezentacj
ħ
ju
Ň
wł
Ģ
czamy, oddaj
ħ
mikrofon.
1
Prof. Halina Lorenc:
Szanowni Pa
ı
stwo, bardzo mi miło,
Ň
e w tak zacnym gronie przyszło mi w
Ļ
ród moich
klimatologicznych wyst
Ģ
pie
ı
podzieli
ę
si
ħ
z Pa
ı
stwem moimi przemy
Ļ
leniami, jakim
Ļ
dorobkiem mo
Ň
e na temat czego
Ļ
co nazywamy zmianami klimatu w szerokim tego słowa
znaczeniu, aczkolwiek nie zawsze dobrze rozumianym. Otó
Ň
prosz
ħ
pa
ı
stwa, od około 30-40 lat
obserwujemy w dziedzinie klimatologii przyspieszony wzrost jej rozwoju i systematyczny wzrost
globalnego znaczenia klimatu. Klimatologia jako nauka prze
Ň
ywa okres, powiedziałabym
renesansu w procesie ewolucji tej dziedziny nauki. Zmieniła si
ħ
rola klimatu jaka odgrywa
obecnie w
Ň
yciu naukowym, społecznym, gospodarczym i politycznym, przy czym nacisk kład
ħ
w tej chwili ju
Ň
na
Ň
ycie społeczne, gospodarcze i polityczne. Mieli
Ļ
my tego dowód wówczas,
gdy w Stanach Zjednoczonych w zeszłym roku wyst
Ģ
pił bardzo niszczycielski tajfun czy te
Ň
huragan Gustaw, gdzie po prostu zostały zaniechane bardzo wa
Ň
ne rozmowy dyplomatyczne czy
te
Ň
rozmowy zwi
Ģ
zane ze stanem USA. Zmieniły si
ħ
równie
Ň
znaczenia pewnych u
Ň
ywanych w
klimatologii poj
ħę
, a równocze
Ļ
nie pojawiły si
ħ
nowe – pojecie system klimatu nabrało znaczenia
w momencie utworzenia w roku 1988 Mi
ħ
dzyrz
Ģ
dowego Zespołu ds. Zmian Klimatu. Jak
Ň
e
cz
ħ
sto posługujemy si
ħ
poj
ħ
ciem „zmiany klimatu”, wielokrotnie jednak bez merytorycznego
uzasadnienia. Media przypisuj
Ģ
tym ró
Ň
nie rozumianym zmianom wszystkie mo
Ň
liwe korzystne i
niekorzystne procesy w okresie wzmo
Ň
onego tempa rozwoju cywilizacji w ostatnim okresie. W
tym zamieszaniu klimatycznym przestajemy poprawnie rozumie
ę
nawet pojecie klimat. Co to jest
klimat? Jest to całokształt procesów fizycznych atmosfery oraz warunków pogodowych
charakterystycznych dla danego obszaru okre
Ļ
lony na podstawie wieloletnich pomiarów i
obserwacji, wieloletnich podkre
Ļ
lam i obserwacji kształtowanych pod wpływem poło
Ň
enia
geograficznego i ich cech fizycznych. Mówimy te
Ň
bardzo popularnie, a powiedziałabym nawet
populistycznie o efekcie cieplarnianym, jakby ten stan fizyczny atmosfery utworzył si
ħ
dopiero
od czasu emisji wytwarzanych przez człowieka gazów cieplarnianych. Otó
Ň
nie – efekt
cieplarniany jest naturalnym procesem, który utrzymuje temperatur
ħ
powierzchni ziemi o 15
stopni wy
Ň
sz
Ģ
ani
Ň
eli w przypadku nieobecno
Ļ
ci atmosfery, umo
Ň
liwiaj
Ģ
c w ogóle Zycie na
ziemi. Atmosfera ziemska przepuszcza bowiem krótkofalowe promieniowanie słoneczne,
natomiast dzi
ħ
ki obecno
Ļ
ci pary wodnej, dwutlenku w
ħ
gla, metanu i innych gazów
cieplarnianych pochłania promieniowanie długofalowe ziemi i kieruje je z powrotem ku jej
powierzchni. Człowiek natomiast, emituj
Ģ
c do atmosfery te same gazy cieplarniane pogł
ħ
bia ten
efekt i to jest wła
Ļ
nie dopiero to, o czym mówimy rzeczywi
Ļ
cie w tym znaczeniu efektu
cieplarnianego o jakim chce powiedzie
ę
. Pojecie zmiany klimatu równie
Ň
niekiedy, ja
pozwoliłam sobie napisa
ę
,
Ň
e jest niekiedy hasłem wytrychem do wszystkiego. Te klika dni
mrozu, które było dwa tygodnie temu, ja miałam dziesi
Ģ
tki telefonów, dlaczego jest tak zimno
skoro jest tak ciepło, czy to zmiany klimatu? Nie – to jest po prostu wahanie klimatu. Klimat
oscyluje i wolno mu to robi
ę
, co robi w tej chwili. Poza tym jest to system nieliniowy i wszystkie
wła
Ļ
ciwie mo
Ň
liwe rzeczy mo
Ň
e ten klimat wykonywa
ę
ł
Ģ
cznie z tym, co nauczyli
Ļ
my si
ħ
ju
Ň
chyba okre
Ļ
la
ę
jako ruch skrzydeł motyla gdzie
Ļ
tam w jakiej
Ļ
cz
ħĻ
ci
Ļ
wiata. To nie s
Ģ
zmiany
klimatu. Przypomnijmy jednak, jakie czynniki kształtuj
Ģ
klimat na kuli ziemskiej, wyró
Ň
niamy
wła
Ļ
nie zewn
ħ
trzne i wewn
ħ
trzne. Na szcz
ħĻ
cie te zewn
ħ
trzne s
Ģ
nienaruszalne, do których
nale
Ň
y wła
Ļ
nie poło
Ň
enie kuli ziemskiej w układzie słonecznym, siły grawitacyjne zwi
Ģ
zane z
oddziaływaniem planet na sło
ı
ce i ziemi
ħ
wpływaj
Ģ
ce tak
Ň
e na aktywno
Ļę
sło
ı
ca i to
podkre
Ļ
lam, to jest bardzo wa
Ň
ne i by
ę
mo
Ň
e na erupcj
ħ
wulkanów na ziemi. Natomiast do
czynników wewn
ħ
trznych nale
Ň
y wła
Ļ
nie bardzo szeroko poj
ħ
ta cyrkulacja atmosfery ,wła
Ļ
nie to
co zostało tutaj wymienione, pokrywy lodowe, rozkład l
Ģ
dów systemy pasatów, procesy
oceaniczno-atmosferyczne o zasi
ħ
gu ponadregionalnym, to co od czasu do czasu słyszymy – o,
2
El Ninio si
ħ
uaktywniło i tak dalej, to s
Ģ
te ponadregionalne, oraz w ko
ı
cu – działalno
Ļę
człowieka jako czynnik wewn
ħ
trzny wpływaj
Ģ
cy na klimat. Jakie zatem były przesłania do tak
niespotykanego przyspieszenia i zainteresowania klimatem, co to spowodowało? Otó
Ň
wła
Ļ
nie na
pierwszej
Ļ
wiatowej konferencji klimatycznej w 79’ roku naukowcy sygnalizowali jeszcze
niedokładnie wówczas zdefiniowane zmiany klimatu. Funkcjonowała wówczas tak zwana grupa
Jazona, grupa naukowców, która składała raporty rz
Ģ
dowi Stanów Zjednoczonych i wła
Ļ
nie w
79’ roku zostało powiedziane pierwszy raz,
Ň
e wła
Ļ
nie nast
ħ
puje wzrost CO2 taki, który mo
Ň
e
spowodowa
ę
wzrost temperatury o 2-3 stopnie z pewnymi konsekwencjami. Raport ten na
pocz
Ģ
tku lat 80-tych był naprawd
ħ
du
ŇĢ
sensacj
Ģ
, dlatego,
Ň
e do tej pory, do 80-go roku
wła
Ļ
ciwie panowała hipoteza o ochłodzeniu si
ħ
klimatu i chc
ħ
powiedzie
ę
,
Ň
e w tej chwili nie
mówimy ju
Ň
w naszych dociekaniach klimatycznych o bardzo m
Ģ
drym naukowcu rosyjskim,
wła
Ļ
ciwie radzieckim - Budyko, który najpierw przychylał si
ħ
do tej tezy o zi
ħ
bieniu klimatu,
potem zmienił t
Ģ
hipotez
ħ
na ocieplanie klimatu. Prosz
ħ
Pa
ı
stwa, w 80-tym roku był kolejny
raport, który kazał sobie zło
Ň
y
ę
prezydent Reagan, gdzie naukowcy, którzy ten raport tworzyli
ju
Ň
złagodzili nieco te prognozy z 79’ roku i powiedzieli: owszem, zmiany klimatu post
ħ
puj
Ģ
w
kierunku ocieplenia, ale id
Ģ
bardzo powoli, tak,
Ň
e zd
ĢŇ
ymy do tego dostosowa
ę
wszystkie
ekonomiczne i gospodarcze sprawy Stanów Zjednoczonych. Ju
Ň
nie wspomn
ħ
o takim wła
Ļ
nie
raporcie Pentagonu, bo to s
Ģ
takie pigułki, które od czasu do czasu s
Ģ
wyrzucane w
Ļ
wiat – i
róbcie sobie z tym ludzie co chcecie. W 2001 roku pojawił si
ħ
taki raport Pentagonu, który te
Ň
spowodował du
Ň
o zamieszania, nie b
ħ
d
ħ
si
ħ
ju
Ň
mo
Ň
e rozwodzi
ę
nad tymi okoliczno
Ļ
ciami. I
prosz
ħ
Pa
ı
stwa, wreszcie powstało na wiosek Zgromadzenia Ogólnego ONZ pierwsze wła
Ļ
ciwie
takie instrumentarium mi
ħ
dzynarodowe, które znane jest Pa
ı
stwu, nazywa si
ħ
IPCC –
Mi
ħ
dzyrz
Ģ
dowy Zespół do spraw Zmian Klimatu, który ma referowa
ę
czy te
Ň
raportowa
ę
stan
klimatu kuli ziemskiej. Został on powołany wła
Ļ
nie w roku 88’. Ten zespół IPCC ju
Ň
wykonał 4
raporty, natomiast do raportu z roku 90’ s
Ģ
du
Ň
e zastrze
Ň
enia, dlatego,
Ň
e zarzucano naukowcom,
którzy opracowywali te raporty,
Ň
e popełniali du
Ň
o bł
ħ
dów. Mi
ħ
dzy innymi takim bł
ħ
dem było
to,
Ň
e dane satelitarne były niepewne z tego powodu,
Ň
e nie wzi
ħ
to pod uwag
ħ
,
Ň
e je
Ļ
li satelita
jest wystrzelony na jak
ĢĻ
orbit
ħ
, to on napotyka na tarcie atmosfery i na skutek tego tarcia i na
skutek tego tarcia orbita, po której satelita kr
ĢŇ
y, obni
Ň
a si
ħ
, a równie
Ň
spowalnia si
ħ
ten satelita i
nie nawi
Ģ
zuje si
ħ
do tego samego czasu je
Ļ
li chodzi o pomiary w stosunku do pomiarów
naziemnych. Prosz
ħ
Pa
ı
stwa, w połowie lat 90-tych został powołany tak zwany protokół z Kioto,
który ju
Ň
jako instrument taki zobowi
Ģ
zuj
Ģ
cy kraje, które przyj
ħ
ły ten protokół, musiały
spowodowa
ę
ograniczenie emisji do atmosfery tych wymienionych gazów cieplarnianych, które
powoduj
Ģ
według raportów IPCC główne zmiany klimatu. Temu problemowi była równie
Ň
po
Ļ
wi
ħ
cona ostatnia konferencja w Poznaniu w grudniu 2008. Tutaj s
Ģ
pokazane mechanizmy
wspomagaj
Ģ
ce realizacj
ħ
tych zobowi
Ģ
za
ı
IPCC, kraje, które były uczestnikami i s
Ģ
uczestnikami
tego protokołu z Kioto i z mechanizmów, które s
Ģ
tutaj wymienione na przykład skorzystał nasz
rz
Ģ
d na ostatnim COP-14, oczywi
Ļ
cie nie dokładnie z tych, ale my
Ļ
l
ħ
,
Ň
e Pan profesor
Kundzewicz przypomni je
Ļ
li zechce, jak to rzeczywi
Ļ
cie wygl
Ģ
dało, bo był uczestnikiem tego
COP-u. O czym mówi
Ģ
raporty IPCC? Pierwszy i drugi, tak jak powiedziałam, uznano za
niepewne, wiec nei b
ħ
d
ħ
ich omawia
ę
, dlatego,
Ň
e od trzeciego raportu zaczyna si
ħ
wiarygodne
jak gdyby dostarczanie do modeli meteorologicznych czy klimatologicznych danych
satelitarnych, zarówno dane pomiarowe, czyli rzeczywiste, jak równie
Ň
chodzi o uwzgl
ħ
dnienie
w tych modelach przede wszystkim wła
Ļ
nie aktywno
Ļ
ci słonecznej, wła
Ļ
ciwo
Ļ
ci powierzchni
ziemi oraz cz
ħĻ
ciowo aerozoli, które doprowadziły do u
Ļ
ci
Ļ
lenia szacunków ilo
Ļ
ciowych w tym
tak zwanym wymuszeniu radiacyjnym. I tutaj pojawia si
ħ
wła
Ļ
nie nowe pojecie wymuszenia
radiacyjnego i w trzecim raporcie ju
Ň
mamy jakby pierwsze sformułowania dosy
ę
kategoryczne.
3
Mamy coraz wi
ħ
cej dowodów na ocieplenie klimatu, które nast
Ģ
piło w ostatnich 50-ciu latach i
za to ocieplenie odpowiedzialny jest człowiek.
ĺ
wiadcz
Ģ
o tym wła
Ļ
nie wymieniane tutaj skutki
tego ocieplenia – wzrost oczywi
Ļ
cie dwutlenku w
ħ
gla, st
ħŇ
enia metanu, podtlenków azotu i tak
dalej. Martwi mnie jednak,
Ň
e za mało si
ħ
po
Ļ
wi
ħ
ca uwagi temu metanowi, który jest
niesłychanie wa
Ň
nym gazem, a my
Ļ
my si
ħ
skupili na tym CO2. Wydaje mi si
ħ
,
Ň
e metan jest
równie niebezpiecznym gazem cieplarnianym. Prosz
ħ
Pa
ı
stwa, nad opracowaniem tego trzeciego
raportu pracowało około 455 autorów wiod
Ģ
cych, 838 współautorów i około 1200 recenzentów i
wła
Ļ
nie co oni w toku tych prac i recenzowanych prac uzgodnili czy pokazali?
ņ
e od roku 1860
nast
Ģ
pił wzrost
Ļ
redniej globalnej temperatury powietrza od 0,4 do 0,8 stopni Celsjusza, z czym
si
ħ
zgadzam. Równie
Ň
,
Ň
e dekada lat 90-tych była najcieplejsza w tym okresie, a rok 89
najcieplejszy w okresie pomiarów instrumentalnych na półkuli północnej, z czym te
Ň
si
ħ
zgadzam. Pewne rzeczy, które ju
Ň
w tym raporcie zostały zasygnalizowane – pierwszy tom
czwartego raportu dotyczy zaobserwowanych zmian klimatu i ich cech oraz procesów
fizycznych, ale równie
Ň
tak
Ň
e tego wymuszenia radiacyjnego, które jest miar
Ģ
wpływu czynnika
radiacji i tutaj chc
ħ
zwróci
ę
uwag
ħ
, dopiero trzeci raport to podkre
Ļ
la – zmiany w bilansie
energetycznym systemu atmosfera-ziemia. Tak wygl
Ģ
daj
Ģ
te składowe wymuszenia radiacyjnego,
prosz
ħ
zwróci
ę
uwag
ħ
, antropogeniczne s
Ģ
wyró
Ň
nione i s
Ģ
wyró
Ň
nione naturalne, oczywi
Ļ
cie
Pan profesor jaworowski zaraz powie,
Ň
e ta warto
Ļę
jest oczywi
Ļ
cie zani
Ň
ona w stosunku do
wszystkich innych, ale to wymuszenie radiacyjne w tej chwili jest oceniane na 1,6 wata na metr
kwadratowy. Prosz
ħ
Pa
ı
stwa, chc
ħ
wobec tego jeszcze wróci
ę
do takich scenariuszy i prognoz,
które raport sygnalizuje. Otó
Ň
tak: prognozowane
Ļ
rednie ocieplenie powierzchni ziemi i wzrost
poziomu morza, prosz
ħ
zwróci
ę
uwag
ħ
– najłagodniejszym jest scenariusz, to s
Ģ
scenariusze
ró
Ň
ne, i najłagodniejszym jest scenariusz B, który prognozuje nam ocieplenie wła
Ļ
nie do 99’ roku
od 1,1 do 2,9, bo gdyby
Ļ
my nic nie robili, tylko stali na poziomie roku 2000 to byłoby takie.
Przechodz
ħ
dalej do ju
Ň
omówienia tych scenariuszy,
Ň
eby Pa
ı
stwo sobie uprzytomnili jak to
wygl
Ģ
da w skali rzeczywi
Ļ
cie ró
Ň
nych tych scenariuszy. To jest ten rok 2000, który mówi
ħ
,
Ň
e
jest takim stabilnym rokiem, gdyby był, to jest ten scenariusz mówi
Ģ
cy o tym przyro
Ļ
cie
temperatury od 1,1 do 1,4, one s
Ģ
tutaj wymienione. Natomiast o tym scenariuszu jeszcze
czarnym, który nie wiem dlaczego nie jest zaznaczony, mówi si
ħ
,
Ň
e to jest scenariusz ko
ı
ca
Ļ
wiata – przyrost temperatury o około 6 stopni. Prosz
ħ
Pa
ı
stwa, tutaj chciałam pokaza
ę
na czym
polega ta cała historia z tymi kijami hokejowymi. To jest okres 10 tys. lat. Prosz
ħ
Pa
ı
stwa, tak
wygl
Ģ
daj
Ģ
w tej chwili prognozy je
Ļ
li chodzi o przyrost temperatury powietrza, opadów i
Ļ
niegu,
po prostu w ogóle szeroko poj
ħ
tego
Ļ
niegu – i paki lodowe i l
Ģ
dolody i lód. Je
Ļ
li chodzi o
osadzenie tego w warunkach poszczególnych krajów
Ļ
wiata, a wła
Ļ
ciwie kontynentów, no to
przyjrzyjmy si
ħ
tej Europie naszej, ten niebieski kolor czy liliowy to s
Ģ
zmiany, które by były,
je
Ļ
liby były tylko naturalne, ten ró
Ň
owy to s
Ģ
ju
Ň
zmiany naturalne i zmiany spowodowane
wpływem człowieka. Ta czarna linia to s
Ģ
obserwacje. Nieco inaczej wygl
Ģ
da to z opadami,
opady na terenie
Ļ
wiata zupełnie inaczej si
ħ
kształtuj
Ģ
i te rejony, które były suche to b
ħ
d
Ģ
dalej
suche. Tutaj chodzi o obserwowane tempo wzrostu poziomu morza, je
Ļ
li chodzi o ró
Ň
ne równie
Ň
Ņ
ródło zasilania tych oceanów. Prosz
ħ
Pa
ı
stwa, chciałabym teraz przej
Ļę
do tego, co mówi
Ģ
nasze polskie badania an ten temat. Tak jak Pan zapowiedział, posiadamy fantastyczn
Ģ
230-
stoletni
Ģ
serie pomiarów temperatury powietrza. Na co chc
ħ
zwróci
ę
uwag
ħ
? Przede wszystkim
na to, co ja nazywam naszym meteorologicznym EKG – ogromna rozpi
ħ
to
Ļę
zmian temperatury.
Pan profesor Jaworowski ode mnie uzyskał warto
Ļę
tej temperatury, która wyst
Ģ
piła w 1796 roku
i odwołuje si
ħ
,
Ň
e wtedy te
Ň
była taka temperatura, ale Panie profesorze, to był incydent, bo
równie dobrze mogła by
ę
to inna temperatura, ona si
ħ
nie utrzymywała. Ja zaraz udowodni
ħ
, co
si
ħ
dzieje tutaj na ko
ı
cu tej krzywej. Prosz
ħ
Pa
ı
stwa, to jest jeszcze lepiej widoczne na zimach,
4
bo na cale ocieplenie klimatu, na cale ocieplenie w naszej strefie najwi
ħ
kszy wpływ wywieraj
Ģ
ciepłe zimy, wła
Ļ
nie te, które ostatnio obserwujemy. Oprócz tego,
Ň
e mo
Ň
na zobaczy
ę
jak to
wygl
Ģ
dało z roku na rok, to mo
Ň
na tutaj prze
Ļ
ledzi
ę
na przykład kampanie napoleo
ı
sk
Ģ
, mo
Ň
na
zobaczy
ę
, powstanie 1830, mo
Ň
emy zobaczy
ę
bardzo mro
Ņ
ne zimy okresu II Wojny
ĺ
wiatowej.
Kolejna rzecz, jak
Ģ
chc
ħ
przedstawi
ę
, prosz
ħ
Pa
ı
stwa, to jest nieco skrócony wykres od 1901
roku. Na zielonym polu mamy to co nazywam latami normalnymi według przyj
ħ
tej klasyfikacji i
teraz prosz
ħ
zwróci
ę
uwag
ħ
na to co si
ħ
działo na pocz
Ģ
tku XX wieku. Ano działo si
ħ
tak,
Ň
e
mieli
Ļ
my głównie lata albo normalne albo z odchyleniem, bo w ta stron
ħ
s
Ģ
odchylenia chłodne, z
bardzo zimnym 1939 rokiem, natomiast prosz
ħ
zwróci
ę
uwag
ħ
co si
ħ
dzieje w tym okresie ju
Ň
lat
90-tych. Gdyby nie rok 1996, który mieli
Ļ
my, który był jednym z chłodniejszych lat w tym
okresie, to wszystkie te lata znajduj
Ģ
si
ħ
w tej strefie odchylenia dodatniego. Opracowana została
taka skala, według której najlepiej wida
ę
jak wygl
Ģ
daj
Ģ
te zmiany klimatu w Polsce miedzy
innymi, natomiast tu chc
ħ
powiedzie
ę
tak – kolor zielony pokazuje lata normalne, w kierunku
br
Ģ
zu to s
Ģ
lata cieple, w kierunku niebieskim i liliowym to s
Ģ
lata chłodne i prosz
ħ
Pa
ı
stwa,
prosz
ħ
zobaczy
ę
, to s
Ģ
pierwsze 22 lata tego okresu, od 1966 do 1986, natomiast tu s
Ģ
stacje
meteorologiczne wybrane tak,
Ň
e ka
Ň
da charakteryzuje jaki
Ļ
rejon geograficzny Polski. Mamy
przewag
ħ
koloru zielonego, mamy przewag
ħ
koloru niebieskiego czyli lat chłodnych i mamy
tylko 3 lata ciepłe w tych 22 latach, które wzi
ħ
łam pod uwag
ħ
. Natomiast prosz
ħ
zobaczy
ę
, co si
ħ
dzieje w okresie od 1988 do 2008. Wła
Ļ
nie ten rok, którym wspomniałam 1996 jest jedynym
chłodnym rokiem, natomiast wszystkie inne s
Ģ
albo normalne albo z odchyleniem dodatnim.
Piaty z rz
ħ
du to jest Warszawa, przy temperaturze
Ļ
redniej 8,1 mi
ħ
li
Ļ
my 2 najgor
ħ
tsze lata.
Przedtem mówili
Ļ
my,
Ň
e to jest 89 i 90’, w tej chwili mówimy,
Ň
e to jest ju
Ň
rok 2000 i 2008, ten,
który wła
Ļ
nie był, zreszt
Ģ
wszystkie stacje wykazuj
Ģ
to samo. To samo wida
ę
je
Ļ
li chodzi o
przyrost temperatury maksymalnej, tak zwanej temperatury w południe, czy te
Ň
po południu,
kiedy mamy najwi
ħ
ksze operacji i sło
ı
ca i najwi
ħ
ksze nasłonecznienie, natomiast to s
Ģ
temperatury minimalne, które te
Ň
jest powiedziane,
Ň
e rosn
Ģ
dwukrotnie w stosunku do
temperatur maksymalnych. Czego nie stwierdzam, to jest Kraków, to jest Warszawa od 1897
roku i prosz
ħ
zwróci
ę
uwag
ħ
,
Ň
e przyrost tej temperatury to jest około 1,7 na sto lat. Post
ħ
puj
Ģ
ce
ocieplenie klimatu Polski od połowy XIX wieku mo
Ň
na wiec uzna
ę
za udowodnione, nieco
inaczej to wygl
Ģ
da z opadami bo jest to te
Ň
okres od 1813 roku do obecnego i si
ħ
zarysowuj
Ģ
takie dwa cykle lat bardzo mokrych, pó
Ņ
niej uspokojenie wi
ħ
ksze i znowu w latach 80-tych
mi
ħ
li
Ļ
my ten cykl lat mokrych. To jest to samo, ale prosz
ħ
zwróci
ę
uwag
ħ
równie
Ň
,
Ň
e trend
opadów jest rosn
Ģ
cy je
Ļ
li chodzi o nas. Prosz
ħ
Pa
ı
stwa, jednym z efektów zmian klimatu s
Ģ
równie
Ň
zjawiska ekstremalne. Prowadz
ħ
taki monitoring od roku 1979 i prosz
ħ
zwróci
ę
uwag
ħ
,
wyra
Ņ
nie zaznacza si
ħ
ta cz
ħĻę
Polski jako obszar, gdzie wyst
ħ
puj
Ģ
bardzo cz
ħ
sto tr
Ģ
by
powietrzne, wiatry szkwałowe lub nawałnice i pozwoliłam sobie w ten sposób to nazwa
ę
– to jest
nasza polska aleja tr
Ģ
b powietrznych, które na tej trasie powoduj
Ģ
najwi
ħ
ksze zniszczenia,
ł
Ģ
cznie z tym białym szkwałem, który był w 2007 roku. Prosz
ħ
Pa
ı
stwa, pr
ħ
dko
Ļ
ci wiatru w
Polsce, które s
Ģ
mog
Ģ
wynosi
ę
nawet 40 m/s, to s
Ģ
rejony nara
Ň
one najbardziej na t
Ģ
pr
ħ
dko
Ļę
wiatru, to jest pr
ħ
dko
Ļę
huraganowa. Trzeba było zrobi
ę
skal
ħ
, jaka pr
ħ
dko
Ļę
wiatru powoduje
jakie szkody, wi
ħ
c mo
Ň
ecie Pa
ı
stwo spa
ę
spokojnie do pr
ħ
dko
Ļ
ci wiatru 17 m/s, a je
Ļ
li pojawi si
ħ
to, to ju
Ň
trzeba zastanawia
ę
si
ħ
, co nam grozi. Huraganowe pr
ħ
dko
Ļ
ci to s
Ģ
te powy
Ň
ej 33 m/s, a
my w Polsce obserwujemy w normalnych warunkach cyrkulacyjnych pr
ħ
dko
Ļ
ci wiatru około 40-
45, natomiast w tr
Ģ
bach powietrznych mamy nawet 100 m/s. I to ju
Ň
chyba wszystko i tak w
wielkim skrócie, w czasie przekroczonym pewnie wi
ħ
cej ni
Ň
te 2 minuty. Tym si
ħ
chciałam z
Pa
ı
stwem podzieli
ę
. Dzi
ħ
kuj
ħ
bardzo.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]